Arbeidsdeal – Recht op deconnectie

Arbeidsdeal – Recht op deconnectie

Eén van de maatregelen uit de arbeidsdeal is het recht op deconnectie voor werknemers. Deze maatregel is in werking getreden vanaf 20/11/2022, waarbij bepaalde ondernemingen actie moeten ondernemen tegen uiterlijk 01/04/2023.

De kans was reëel dat dit nog verder uitgewerkt zou worden in algemene of sectorale cao’s, maar dat blijkt nu toch niet het geval te zijn. Bijgevolg zijn de bepalingen vanuit de arbeidsdeal zondermeer van toepassing en moeten werkgevers dus zelf actie ondernemen. Hieronder informeren wij jou graag over wat dit concreet voor jou betekent.

Wat betekent ‘het recht op deconnectie’?

Door onze cultuur van permanente connectie dreigen de grenzen tussen het privé- en beroepsleven meer en meer te vervagen, wat een negatieve invloed heeft op de work-life balance van werknemers en nefast is in de strijd tegen psychosociale risico’s.

Om ervoor te zorgen dat de rusttijden en verloven van de werknemers gerespecteerd worden en dat de balans tussen hun werk- en privéleven gevrijwaard wordt, moeten ondernemingen met 20 of meer werknemers diverse maatregelen treffen om een recht op deconnectie te verzekeren. Kort samengevat betekent dit dus dat werknemers buiten de werkuren letterlijk het recht hebben om zich los te koppelen van het werk en dus niet bereikbaar te zijn, tenzij natuurlijk in uitzonderlijke of onvoorziene omstandigheden.

Welke actie moet je concreet ondernemen?

Werkgevers die 20 of meer werknemers tewerkstellen, moeten de afspraken m.b.t. het recht op deconnectie vastleggen in een ondernemings-cao die tegen uiterlijk 01/04/2023 neergelegd moet worden op de griffie van de Algemene Directie Collectieve Arbeidsbetrekkingen van de FOD WASO.

Indien er geen ondernemings-cao kan gesloten worden, moeten de nodige afspraken opgenomen worden in het arbeidsreglement. Tegen uiterlijk 01/04/2023 moet een afschrift van het arbeidsreglement bezorgd worden aan de bevoegde directie van de Inspectie Toezicht op de Sociale Wetten. Hiervoor moet de procedure tot wijziging van het arbeidsreglement gevolgd worden, waarna het arbeidsreglement online moet worden neergelegd via www.arbeidsreglement.belgie.be.

De ondernemings-cao of het arbeidsreglement moet minstens het volgende bepalen:

– de praktische modaliteiten voor de toepassing door de werknemer van diens recht om niet bereikbaar te zijn buiten zijn uurrooster;

– de richtlijnen voor een dusdanig gebruik van de digitale hulpmiddelen zodat de rusttijden, verlof, privé- en familieleven van de werknemer gewaarborgd blijven;

– vorming- en sensibiliseringsacties voor werknemers en leidinggevenden m.b.t. het verstandig gebruik van digitale hulpmiddelen en de risico’s die verbonden zijn aan overmatige connectie.

Voor een voorbeeld van een dergelijke ondernemings-cao of een bijlage bij het arbeidsreglement, kan je terecht bij jouw dossierbeheerder.

Wat in ondernemingen die minder dan 20 werknemers tewerkstellen?

De verplichting om de afspraken m.b.t. het recht op deconnectie schriftelijk vast te leggen in een cao of in het arbeidsreglement, geldt enkel voor ondernemingen die 20 of meer werknemers tewerkstellen. Dit betekent niet dat de werknemers in kleinere ondernemingen geen recht hebben op deconnectie, maar enkel dat je daarover niets moet opnemen in een cao of in het arbeidsreglement. Dit belet echter niet dat er in deze ondernemingen ook concrete afspraken gemaakt kunnen worden m.b.t. het recht op deconnectie en dat deze ook schriftelijk kunnen worden vastgelegd, al dan niet in het arbeidsreglement.

Voor de volledigheid willen wij ook nog graag meegeven dat het recht op deconnectie op zich eigenlijk geen nieuw gegeven is, aangezien werknemers in het verleden ook enkel tijdens de werkuren ter beschikking moesten staan van de werkgever. De bedoeling van deze maatregel is dan ook eerder om dit onderwerp nogmaals onder de aandacht te brengen en om duidelijk te stellen dat er wel degelijk een recht op deconnectie is, zeker in deze tijden waar er veel gebruik gemaakt wordt van thuiswerk en er extra aandacht besteed wordt aan het psychosociale welzijn van werknemers.

Voor meer concrete informatie of voor een voorbeeld van een ondernemings-cao of een bijlage bij het arbeidsreglement, kan je terecht bij jouw dossierbeheerder.